Data blijft de sleutel!

Onze innovatie in het onderwijs heeft data nodig. Als we op maat en adaptief onderwijs willen vormgeven, dan is het vastleggen en doorgeven van het leerproces de sleutel. Binnen het onderwijs meten we op verschillende niveaus regelmatig waar onze leerlingen staan. Helaas gebruiken we deze data nog minimaal. De leeromgeving en onze methodes kunnen verrijkt worden met grote hoeveelheden data waardoor er een slimme leeromgeving ontstaat. Een omgeving die de kenmerken van zijn gebruiker goed kent en hierop kan inspelen. Zo kan een leerling met een leesachterstand ondersteund worden met grotere letters of een voorlees functie. Maar ook de methode zelf kan leerstof herhalen of juist versnellen wanneer leerresultaten veel slimmer gebruikt worden.

Technologien zoals het semantische web en learning analytics laten ons de mogelijkheden zien. Deze ontwikkelingen lijken ver weg, maar in theorie kunnen we een grote stap zetten wanneer we onze data beter beschikbaar stellen en delen. Binnen het ECK2 programma worden de eerste stappen al gemaakt. Er wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van een begrippenkader wat er voor moet zorgen dat we meer betekenis kunnen geven aan onze leer en toets-materialen. Ook wordt er een afspraak ontwikkeld waarmee leerresultaten doorgegeven kunnen worden tussen systemen. Hierdoor kan de leeromgeving nog beter communiceren met het leermateriaal.

Tijdens de Onderwijsdagen staan deze ontwikkelingen sterk op de agenda. ECK2 is goed vertegenwoordigt met drie sessies over digitaal toetsen, distributie en toegang en het arrangeren van leermiddelen. SURFfoundation lanceert het programma learning analytics waarin verschillende proeftuinen gestart worden die de mogelijkheden van slimme analyses op data zullen tonen. Ook heb ik ongelooflijk veel zin in de Keynote van Erik Duval die zijn visie op het thema learning analyics zal geven. Learning Analytics = Attention (Aandacht) management.

U komt toch ook?

Pas toe of leg uit!

Op 23 juni staat de NL-LOM afspraak op de agenda van het College Standaardisatie. Het advies van het Forum aan het college is positief. Kennisnet verwacht dan ook dat deze geharmoniseerde metadata afspraak voor leermaterialen een mooie plek krijgt op de "pas toe of leg uit" lijst voor open standaarden.

Binnen de onderwijssector kwamen al eerder de NTA 2035 E-portfolioNL en het OAI-PMH protocol op de lijst terecht. De adoptie van deze standaarden hebben niet de versnelling gekregen die we hadden gehoopt. Het Forum standaardisatie heeft niet de middelen om in alle sectoren controles uit te voeren. Pas toe of leg uit wordt daardoor in veel gevallen niet opgevolgd. Wel kan het Forum samenwerken met de onderwijs sector om hier oplossingen voor te bedenken.

De onderwijssector zal daarom zelf de handen op elkaar moeten krijgen om de afspraken die we maken ook echt toe te passen. Uit diverse gesprekken in het kader van het ECK2 programma van Kennisnet, de GEU en SLO blijkt een behoefte aan gesprekken met het Forum standaardisatie, OCW, Surf en de Sectorraden. Centrale vraag is hoe we met elkaar een programma van eisen kunnen formuleren die door alle onderwijs instellingen gebruikt kan worden bij de aanschaf van digitale leermaterialen en afspeelomgevingen. De klant bepaalt immers welke open standaarden gebruikt worden en welke niet.

Maar dan moet er wel een goed aanbod zijn van producten die voldoen. Een standaard die vandaag op de lijst 'pas toe of leg uit' staat is niet morgen geïmplementeerd. Hoeveel invloed hebben de instellingen en welke versnelling kunnen ze creëren als we het goed organiseren? De onderwijssector is het in ieder geval unaniem eens dat de beschikbaarheid en de bruikbaarheid van digitaal leermateriaal omhoog moet. De distributie problemen die er zijn moeten opgelost worden en docenten en leerlingen moeten in enkele stappen hun materiaal kunnen kiezen en gebruiken. De implementatie van open standaarden functioneert als een motor voor de keten. Alleen op deze manier worden diensten en producten verbonden. We hebben als keten van onderwijsinstellingen, leveranciers en onderwijsbegeleidingsdiensten de verantwoordelijkheid om de kansen die het gebruik van open standaarden met zich meebrengen te benutten. Elke organisatie moet nog beginnen met de plannen voor 2012. Laten we gezamenlijk optrekken in het samenstellen van beleid als het gaat om het gebruik van open standaarden.

Alles komt samen...

Gisteren, op 22 februari, organiseerde het ECK2 programma zijn eerste seminar arrangeren. Een project waarvan nog niet bekend is welke kant het op gaat. Doel is in ieder geval om relaties te leggen tussen de methodes van uitgeverijen en de open (publieke) leermaterialen. In de afgelopen twee jaar zijn er veel discussies geweest met betrekking tot ons begrippenkader in de ECK. Uitgeverijen gebruikten andere definities bij de woorden leerlijn en leerarrangement dan organisaties zoals Kennisnet, SLO en de VO-raad. Door deze semantische discussie kregen we soms de indruk dat onze visies uit elkaar dreven, maar doordat we het afgelopen half jaar veel tijd en energie in deze semantische discussie hebben gestoken lijken we op de goede weg te zijn. Inmiddels ligt er een definitie van het begrip ‘leerlijn’ die door de uitgeverijen en door Kennisnet, SLO en de VO-raad ondersteund wordt.

De sessie begon gisteren met een inspirerend verhaal van Diny Golder (Executive director Jes&co).Deze organisatie heeft alle curriculaomschrijvingen uit de verschillende Amerikaanse staten gemapt en vertaald in RDF begrippen. Dit semantische web van begrippen heeft gezorgd voor de mogelijkheid om relaties te leggen tussen leermaterialen, maar ook tussen personen en leermaterialen. De semantische techniek wordt door velen als de volgende stap gezien. Het leggen van relaties tussen leermaterialen is wenselijk, maar ook het mappen van de verschillende leerlijnen is noodzakelijk om een doorlopende leerlijn te creëren. Hier ligt een schone taak voor SLO, welke zeker ondersteund zal worden door Kennisnet.

Vervolgens hebben de aanwezige uitgeverijen (Malmberg, Noordhoff, Thieme en CNF) in tien minuten hun visie op arrangeren laten zien. Opvallend is dat alle presentaties nieuwe productontwikkelingen lieten zien waarin de docenten eigen/open materialen kunnen toevoegen aan hun methode. Wat nog veel meer opvalt is dat ze allemaal hun eigen omgeving hebben gebouwd om dit te kunnen doen en dat de relatie met producten als Wikiwijs nog niet is gemaakt. Maar de visie op arrangeren is duidelijk: De grote groep docenten wil een methode als basis gebruiken en wil kunnen aanvullen en variëren met andere materialen. Dat maken deze nieuwe producten wél mogelijk. Persoonlijk vraag ik me wel af wat scholen nu met hun ELO gaan doen, maar daar kom ik in een andere blog nog weleens op terug. ;-)

Wat ik zo bijzonder vond aan het seminar was dat alles samen kwam. We maken grote stappen in onze semantische discussie over leerlijnen en arrangeren en er wordt door partijen serieus gekeken naar het semantische web als oplossing voor het verbinden van leermaterialen en leerlijnen. 2011 belooft een interessant jaar te worden,het is alleen de vraag hoe snel we met elkaar deze marathon uit kunnen lopen.